جهانی شدن، بحران هویت و روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی - تخصصی

نویسنده

دکتری مطالعات منطقه ای - معاون سابق رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کابل

چکیده

در عصر جهانی شدن آن چه همواره مورد اهمیت قرار گرفته است، بیم از انحلال فرهنگ های محلی و ذوب شدن در فرهنگی عام و یا از دیگر سو، مواجهه با زیرگروه های فرهنگی متنوع؛ و در ادامه ایجاد مفاهیمی همچون غیریت و مقاومت برای زنده نگاه داشتن هویت بومی و محلی می باشد. با فشرده شدن زمان و فضا در عصر جهانی شدن، همواره سوالاتی از این دست مطرح می شود که آیا جهانی شدن سبب همگن سازی فرهنگی، قطبش فرهنگی و یا ترکیب فرهنگی می گردد؟ فرهنگ در اشکال مختلف آن در حال حاضر به عنوان یک حامل اصلی از جهانی شدن و ارزش های مدرن عمل می کند، و به منزله یک عرصه مهم رقابت برای هویت ملی، دینی و قومی است. اما در مناطقی از جهانِ در حال توسعه، به ویژه در کشورهای اسلامی که در آن ارزش های سنتی و مفاهیم کاملا متفاوتی از هویت و جامعه غالب است، این واکنش ها بسیار شدید هستند و از طریق نمایه هایی چون قربانی شدن، مقاومت و بحران هویت نمود می کنند. در این پژوهش به بررسی تاثیر جهانی شدن بر روابط فرهنگی بین المللی ایران در دو وجه مثبت و منفی پرداخته شده است. در ادامه با اشاره به راهکارهایی با تاکید بر سه عاملِ دیپلماسی فرهنگی، توسعه و بهبود رسانه ای، و اتخاذ رویکردی یکپارچه برای فاکتورهای هویت ساز مشترک، بر یافتن ترکیبی مناسب از ویژگی های محلی و جهانی با تکیه بر دیپلماسی فرهنگیِ کارآمد اشاره شده که می تواند ارتباط متقابل فرهنگی و توانایی مذاکره در مورد تفاوت ها در روابط فرهنگی را نمایان سازد

کلیدواژه‌ها