مولفه‌های بنیادین اندیشه عدم خشونت در دائویسم؛خوانشی در چارچوب فرهنگ چینی

نوع مقاله : علمی - تخصصی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

مفهوم عدم خشونت در فرهنگ چینی، از زمینه‌های قابل توجهی برخوردار است و عموم مکاتب فکری در این فرهنگ، به نوعی بدان تمایل دارند. با این حال، دائویسم به عنوان یکی از مکاتب محوری در فرهنگ و تفکر چینی، با بهره‌گیری از استعاره «دائو» (به معنای «راه») در مفهومی بسیط که متناقض‌ها را در بر می‌گیرد، از شجاعت دستیابی به معرفتِ «یک‌بودن» همه چیز و «بی‌عملی» منطبق با طبیعت، به عنوان رویه‌ای برای پرهیز از خشونت و ساماندهی جامعه‌ای مبتنی بر همدلی و مهربانی بهره می‌گیرد. مقاله حاضر بر آن است که ضمن بررسی زمینه‌های اجتماعی و فکری شکل‌گیری دائویسم در تفکر چینی، جلوه‌های «عدم خشونت» را در کتاب دائو دِ جینگ مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور، ابتدا با بررسی فرهنگ چینی و جریان‌های فکری رقیب دائویسم در این فرهنگ (یعنی کنفوسیوس‌گرایی و بودیسم)، پیشینه مفهوم «دائو» مورد بررسی قرار می‌گیرد و در ادامه، با تحلیل محتوای پاره‌های مختلف دائو دِ جینگ، آموزه مورد نظر بررسی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها