دانشیار مدیریت فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات
چکیده
چکیده
در سالهای اخیر، جهان اسلام، در مقایسه با دیگر مناطق سیاسی و فرهنگی جهان، به منطقهای پُرخشونت و پُر از درگیری و جنگ تبدیل شد و چشمانداز روشنی از همگرایی و وحدت اسلامی در آن بهچشم نمیخورد. ازاینرو، هدف کلیدی پژوهش حاضر بررسی و تحلیل مهمترین چالشهای همگرایی در جهان اسلام و ارائة راهکارهایی برای مقابله با آنهاست. در تحقیق حاضر، با بنیادیدانستن نقش مسائل فرهنگی ـ مذهبی در روابط کشورهای اسلامی، تأثیر این عوامل در عدم همگرایی جهان اسلام مفروض دانسته شده است. این تحقیق درصدد پاسخگویی به این سؤال اصلی است که «جهان اسلام در عصر حاضر با چه چالشهای فرهنگی ـ مذهبیای مواجه است؟» فرضیهای که بهمنزلة پاسخ موقتی مطرح شده این است که ضعف عقلانیت و اعتدال و مشکلات هویتی ناشی از گسترش ابزارهای نوین ارتباطی از مهمترین چالشهای فرهنگی ـ مذهبی جهان اسلام در عصر حاضرند. یافتههای این پژوهش، که براساس نظریة همگرایی و با روشهای تحلیلی ـ تفسیری انجام شده است، نشان میدهد که نگاه سطحی به قرآن و روایات، وضع احکامی خارج از چهارچوب عقلانیت و اعتدال و رواج جهل و نادانی ازیکسو و جهانیشدن فرهنگ، که بهطور همزمان سبب شکلگیری هویتهای افراطگرا و هویتهای غیردینی در جوامع اسلامی شده است، از مهمترین چالشهای فرهنگی جهان اسلام در عصر حاضر است.